به سوی حقیقت

مختصری از احوال ابن جریر طبری

سه شنبه 87/9/26 3:0 عصر| تاریخ | دیدگاه

محمد بن جریر طبرى‏
محمد بن جریر طبرى نویسنده تاریخ الرسل و الامم و الملوک در سال 224 ه . ق در آمل یکى از شهرهاى سرزمین طبرستان - مازندران فعلى - متولد شد. از این رو وى را در انتساب به محل تولدش «طبرى» مى‏گویند.
طبرى براى کسب علم به شهرهاى رى، بغداد، بصره، واسط، کوفه، شام و مصر سفر کرد و سر انجام در بغداد استقرار یافت و تا پایان عمر همانجا زیست. وفات وى در سال 310 ه . ق در سن 84 سالگى در بغداد روى داد.
طبرى در علوم رایج آن زمان همچون فقه، حدیث، تفسیر و تاریخ تبحر داشت، مهمترین جنبه شخصیت طبرى در حیاتش، بعد فقهى او بود. او بنیانگذار مذهب فقهى خاصى بود که پیروانى نیز تا یک قرن پس از خود داشت. ابن ندیم او را در زمره فقیهان (نه مورخان) آورده است، البته در گذر زمان جنبه فقهى طبرى فراموش شده و از کتب عمده فقهى وى بجز اختلاف الفقهاء و نیز کتاب حدیثى-فقهى تهذیب الآثار اثرى بر جاى نمانده است.
طبرى از نظر مذهبى سنى بوده ولى تعصب شدید نداشته است (عثمانى مذهب نبوده است)، او اساسا بعنوان یک سنى معتدل روایات فضائل اهل بیت (ع) را قبول داشته، گو اینکه در اواخر عمر تمایلى نیز از وى به تشیع بروز کرده است.در آن دوران که در بغداد درگیرى اصلى میان حنابله و شیعیان بوده طبرى نیز با حنابله درگیر شده است. او احمد بن حنبل را فقیه نمى دانست و به آراء او در مسائل فقهى اعتنا نمى کرد. به همین دلیل در کتاب «اختلاف الفقهاء» آراء و اقوال او را در کنار دیگر فقیهان نیاورده است.
وى مخالف با عقیده حنبلیان در «تشبیه» و «تجسیم» بود و بر سر در منزل خود نوشته بود:
(س‏سبحان من لیس له انیس‏جو لا له فى عرشه جلیس‏س