به سوی حقیقت

دنیا در کلام امیر المومنین(ع)

دوشنبه 88/1/31 12:57 صبح| | دیدگاه

إِلَیْکِ عَنِّی یَا دُنْیَا فَحَبْلُکِ عَلَى غَارِبِکِ قَدِ انْسَلَلْتُ مِنْ مَخَالِبِکِ وَ أَفْلَتُّ مِنْ حَبَائِلِکِ وَ اجْتَنَبْتُ الذَّهَابَ فِی مَدَاحِضِکِ

أَیْنَ الْقُرُونُ الَّذِینَ غَرَرْتِهِمْ بِمَدَاعِبِکِ أَیْنَ الْأُمَمُ الَّذِینَ فَتَنْتِهِمْ بِزَخَارِفِکِ فَهَا هُمْ رَهَائِنُ الْقُبُورِ وَ مَضَامِینُ اللُّحُودِ

وَ اللَّهِ لَوْ کُنْتِ شَخْصاً مَرْئِیّاً وَ قَالَباً حِسِّیّاً لَأَقَمْتُ عَلَیْکِ حُدُودَ اللَّهِ فِی عِبَادٍ غَرَرْتِهِمْ بِالْأَمَانِیِّ وَ أُمَمٍ أَلْقَیْتِهِمْ فِی الْمَهَاوِی وَ مُلُوکٍ أَسْلَمْتِهِمْ إِلَى التَّلَفِ وَ أَوْرَدْتِهِمْ مَوَارِدَ الْبَلَاءِ إِذْ لَا وِرْدَ وَ لَا صَدَرَ

هَیْهَاتَ مَنْ وَطِئَ دَحْضَکِ زَلِقَ وَ مَنْ رَکِبَ لُجَجَکِ غَرِقَ وَ مَنِ ازْوَرَّ عَنْ حَبَائِلِکِ وُفِّقَ وَ السَّالِمُ مِنْکِ لَا یُبَالِی إِنْ ضَاقَ بِهِ مُنَاخُهُ وَ الدُّنْیَا عِنْدَهُ کَیَوْمٍ حَانَ انْسِلَاخُهُ ...

صبحى صالح، نامه  45،  ، صفحه‏ى 419

اى دنیا از من دور شو که مهارت را بر روى شانه‏ات مى‏باشد و به هر جا که دوست دارى برو زیرا که من از چنگالت آزاد شدم و از دامهایت نجات یافته‏ام و از افتادن در لغزشگاههایت دورى نمودم.

کجایند آنهایى که به بازى‏اشان گرفتى و فریبشان دادى و کجایند ملتهایى که با زیورهایت آنها را گرفتار فتنه کردى آنها هم اینک گرفتار گورند و در لابه‏لاى لحدها ناپدید شده‏اند.

به خدا سوگند اگر جسمى بودى که مى‏شد ترا دید و یا قالبى بودى قابل حس کردن، به جرم این که بندگان خدا را در رسیدن به آرزوها فریب دادى و ملتها را به هلاکت انداختى و زمامداران را تسلیم نابودى کردى‏

و آنها را در چنگال بلا و رنج اسیر نمودى که نه وارد شدن به آن آسان بود و نه خارج شدن از آن، براى این کارهایت ترا محاکمه مى‏کردم و حدود الهى را در باره‏ات به اجرا در مى‏آورم.

هیهات، آنکه در لغزشگاهت افتاد نجات نیافت و آنکه در عمق دریایت فرو رفت، غرق شد و هر که از زنجیرهاى اسارت تو گریخت توفیق رفیقش شد و کسى که از گزند تو در امان است باکى ندارد که در دنیا جایش تنگ است زیرا دنیا در دیده‏اش مثل روز آخر عمر او محسوب مى‏شود.

اى دنیا از دیده‏ام پنهان شو، به خدا سوگند ذلیل تو نشوم تا مرا خوار بدانى و گردن به بندت ندهم تا از این سو به آن سویم کشانى و سوگند به خدا که جز در مواردى که اراده پروردگار تعلق گیرد خود را با رنج و سختى پرورش مى‏دهم که براى خوراک خود به قرض نانى اگر به دست آید راضى گردد و براى خورش هم به نمک قانع باشد.

و چشمانم را آن قدر گریان کنم تا دیگر اشکى باقى نماند.

        ترجمه‏ روان‏ نهج‏البلاغه (ارفع)، صفحه‏ى 1061

و من وصیة له ( علیه‏السلام  ) للحسن و الحسین ( علیهماالسلام  ) لما ضربه ابن ملجم لعنه الله‏

أُوصِیکُمَا بِتَقْوَى اللَّهِ وَ أَلَّا تَبْغِیَا الدُّنْیَا وَ إِنْ بَغَتْکُمَا وَ لَا تَأْسَفَا عَلَى شَیْ‏ءٍ مِنْهَا زُوِیَ عَنْکُمَا وَ قُولَا بِالْحَقِّ وَ اعْمَلَا لِلْأَجْرِ وَ کُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً

شما دو فرزندم را به ترس از خدا و این که دنیا را طلب نکنید، گر چه به دنبال شما آید، سفارش مى‏کنم و نیز با از دست دادن چیزى تأسف نخورد و هماره حق را بگویید و براى پاداش الهى کار کنید و دشمن ظالم و یار مظلوم باشید.

    ترجمه‏ روان ‏نهج‏البلاغه (ارفع)، صفحه‏ى 1067

وَ قَالَ ( علیه‏السلام ) :مَنْهُومَانِ لَا یَشْبَعَانِ طَالِبُ عِلْمٍ وَ طَالِبُ دُنْیَا

امیر مؤمنان على (علیه السلام) فرمود: دو خورنده‏اند که هیچوقت سیر نمى‏شوند، یکى طالب علم و دیگرى طالب دنیا.

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم   

     136    الدنیا دار غرور .....  ص : 135

2364 سُکُونُ النَّفْسِ إِلَى الدُّنْیَا مِنْ أَعْظَمِ الْغُرُورِ (155/ 4).

آرام گرفتن نفس بسوى دنیا از بزرگترین فریب است.

شرح آقا جمال الدین خوانسارى بر غرر الحکم    ج‏4    155    5650 .....  ص : 155

2365 غُرُورُ الدُّنْیَا یَصْرَعُ (378/ 4).

فریب دنیا مى‏اندازد - یعنى در هلاکت یا زیان و خسران.

شرح آقا جمال الدین خوانسارى بر غرر الحکم    ج‏4    378    6387 .....  ص : 378

دنیا: سرای فریب

دوشنبه 88/1/31 12:53 صبح| قرآن، قیامت، دنیا | دیدگاه

یَأَیهَُّا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ  فَلَا تَغُرَّنَّکُمُ الحَْیَوةُ الدُّنْیَا  وَ لَا یَغُرَّنَّکُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ(5) فاطر

اى مردم، همانا وعده خدا حقّ است. زنهار تا این زندگى دنیا شما را فریب ندهد، و زنهار تا [شیطانِ‏] فریبنده شما را در باره خدا نفریبد. (5)

خداى مهربان در آیه قبل به پیامبرش دلدارى داد. و از آنجا که ذات مقدسش احدى را بدون اتمام حجت، عذاب و عقاب نمى‏کند در این آیه به عموم مردم چه مؤمن و چه غیره هشدار مى‏دهد و اخطار مى‏کند و مى‏فرماید: اى مردم! به راستى که وعده خدا که فرموده: با نیکوکاران نیک‏رفتارى و با بدرفتاران، بدرفتارى خواهد کرد حق و حتمى است (فَلا تَغُرَّنَّکُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا) اکنون که اینطور است پس: مبادا این زندگى فریبنده و پر زرق و برق دنیوى شما را فریب دهد و مغرور کند. نه تنها زندگى دنیا، بلکه به شما اخطار مى‏کنم: مبادا هیچگونه وسیله فریبنده‏اى هر چند هم فوق العاده فریبنده باشد شما را فریب دهد (وَ لا یَغُرَّنَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ) و فریبنده‏تر از همه فریبندگان، شیطان است که در آیه بعد به آن اشاره مى‏شود و از جمله فریب‏هایش این است که مى‏گوید: تو اکنون گناه کن، و بعدا توبه کن‏

تفسیر آسان، ج‏16، ص: 214