به سوی حقیقت

متعه در لغت

جمعه 87/5/11 11:17 صبح| صیغه یا عقد موقت | دیدگاه

( 1) متعه- در لغت بمعنى تمتع بردن است؛ و در اصطلاح فقها ازدواج موقت است، که بآن« صیغه» هم میگویند. شیعه و سنى روایت کرده‏اند که عمر بن الخطاب گفت: متعتان محلّلتان کانتا على عهد رسول اللَّه، انا احرّمهما و اعاقب من یفعلهما: متعة الحجّ و متعة النّساء. یعنى: دو متعه در زمان پیغمبر حلال بود، ولى من آنها را حرام میکنم! و مرتکب آن را مجازات مینمایم: و آن دو، حج تمتّع، و متعه زنان است! بخارى و مسلم دو تن از بزرگترین محدثین اهل سنت در« صحیح» و احمد حنبل در« مسند» خود نقل کرده‏اند که عمر« متعه» را حرام کرد. احمد حنبل از ابن عباس روایت میکند که گفت: متعه ترحمى از جانب خدا بر امت محمد( ص) بود، اگر عمر آن را منع نمیکرد، جز افراد شقى، کسى محتاج به زنا نمیشد».
ترمذى از بزرگان علماى سنى در« صحیح» نقل میکند که: یکنفر شامى از عبد اللَّه بن عمر راجع به« متعه» سؤال کرد عبد اللَّه گفت: حلال است. شامى پرسید: مگر پدرت آن را منع نکرده؟ گفت: مگر نمیدانى پیغمبر( ص) آن را حلال؛ و پدرم حرام کرد؟ آیا سنت پیغمبر را ترک میکنى و از پدرم پیروى مینمائى»؟!!.
با این وصف جاى بسى تعجب است که اهل تسنن و بسیارى از نادانان شیعه، بر خلاف دستور خدا و پیغمبر و فقط به تقلید از عمر؛ یک حکم مسلم الهى را، زیر پا نهاده؛ و فکر نمیکنند که اگر در مواقع ضرورت و ناچارى از« متعه» و نکاح موقت استفاده میشد، جامعه اسلامى دچار این همه فحشا و منکر نمیگردید.
براى اطلاع بیشتر خوانندگان شرح مختصر و جامع زیر را از کتاب« الزواج و الطلاق» تألیف شیخ محمد جواد مغنیه دانشمند شیعى لبنانى، که مورد استفاده علماى سنى و شیعه است، و خلاصه نظریات شیعه در باب« متعه» است ترجمه میکنیم:
« شیعه و سنى متفق هستند که نکاح متعه( ازدواج موقت) بحکم پیغمبر اکرم( ص) حلال بوده، و صحابه در زمان آن حضرت از« متعه» استفاده میکردند. ولى در اینکه آیا بعد از پیغمبر( ص) این حکم نسخ شده یا نه اختلاف نظر دارند.
دانشمندان اهل تسنن میگویند: این حکم بعد از پیغمبر نسخ شد و حرام گردید! ولى علماى شیعه میگویند: نسخ حکم ثابت نشده، متعه در زمان پیغمبر( ص) حلال بوده، و تا روز قیامت هم مانند سایر محللات اسلامى، حلال خواهد بود.
از جمله ادله‏اى که شیعه براى مشروع بودن، متعه ذکر میکنند، آیه 33 سوره نساء است که میفرماید: فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ یعنى: هر قدر که از زنان؛ تمتع بردید، واجب است که مهر آنها را بآنان بدهید.
و از جمله اینکه مسلم( دانشمند بزرگ سنى) در« صحیح» خود روایت کرده که اصحاب، در زمان پیغمبر و ابو بکر و عمر، از« متعه» استفاده میکردند؛ ولى بعدا عمر آن را حرام کرد.
نکاح متعه مدت معین دارد؛ و مثل ازدواج دائم است که جز با عقد صحیح متحقق نمیشود، و رضایت طرفین کافى نیست.
مانند ازدواج دائم، مهر دارد و اولاد او؛ ارث میبرد، و زن باید عده نگاه دارد، با این فرق که عده آن دو طهر یعنى 45 روز است.
زنى که« متعه» شده از شوهر خود ارث نمیبرد، و واجب النفقه نیست و بدون اجازه او میتواند، از خانه خارج شود؛ ولى اگر اینها را نیز در ضمن عقد شرط کنند؛ مانند ازدواج دائمى است، و فقط مدت آن محدود است‏