به سوی حقیقت

خط زدن مشق دانشجو

پنج شنبه 87/1/15 9:26 عصر| فرهنگ و اندیشه | دیدگاه

به اعتقاد اکثر کارشناسان آموزشی یکی از مهم ترین کارکردهای پایان نامه های دانشجویی ایجاد تفکر و خلاقیت پژوهشی برای دانشجویان است. پایان نامه های دانشجویی برای ورود دانشجویان به عرصه تحقیق و پژوهش انگیزه فراهم می کند و موجب می شود دانشجویان درعرصه تحقیقات فردی و گروهی بیش از پیش به موفقیت دست پیدا کنند.
با این همه در سال های اخیر در دانشگاه های کشور شاهد نوعی هرج و مرج در زمینه تدوین پایان نامه های دانشجویی از سوی دانشجویان هستیم. به طوری که برخی از دانشجویان به علت های گوناگون از جمله اشتغال همزمان با تحصیل، درک ضعیف آنان از تحقیق و پژوهش و نبود استاد راهنمای مسلط در طول تدوین پایان نامه تحصیلی به کپی برداری و خرید پایان نامه می پردازند. این امر موجب شده است نظام آموزشی کشور دچار نوعی بی تحرکی در زمینه تحقیقات شود و در نتیجه فارغ التحصیلانی تحویل جامعه دهد که درک صحیحی از نوع رشته خود نداشته باشند.
احسان نبوتی، کارشناس انجمن های علمی دانشجویی درباره علل کپی برداری پایان نامه های دانشجویی می گوید: «یکی از دلایل روی آوردن دانشجویان به کپی پایان نامه ها این است که دانشجویان پایان نامه های خود را فاقد ارزش کاربردی می دانند و معتقدند که تحقیقات آنها مانند سایر پایان نامه ها در کتابخانه دانشگاه خاک می خورد و حتی دیگر دانشجویان نیز که در امتداد آن مباحث ،به تحقیق می پردازند توانایی و اجازه دسترسی کامل به پایان نامه سایر دانشجویان را ندارند.»
وی تأکید می کند:« متأسفانه روح انحصار علمی در جامعه گسترش پیدا کرده و تعامل علمی که از عوامل رشد علمی هر جامعه محسوب می شود در کشور ما متوقف شده است. هر دانشجو به طور متوسط یک سال از عمر خود را صرف انجام پایان نامه دانشجویی می کند اما پس از تدوین آن به جز درج یک نمره در کارنامه تحصیلی، هیچ بازخورد و عکس العمل مثبتی نمی بیند و دانشجو این موضوع را به دیگر دانشجویان منتقل می کند و آنها نیز از صرف انرژی و وقت مناسب برای تحقیق ونگارش پایان نامه دانشجویی صرف نظر می کنند.»
نبوتی با انتقاد از نگاه جامعه نسبت به پایان نامه های دانشجویی می گوید: «متأسفانه نگاه جامعه امروز ایران به پایان نامه های دانشجویی در حد یک مشق مدرسه بوده و هنوز جامعه پی به اهمیت و نقش مثبت تحقیقات دانشگاهی نبرده است. این نگاه تأثیر منفی در جامعه دانشجویی می گذارد و آنها را از اختصاص سرمایه ذهنی و وقت مناسب به پایان نامه دانشجویی دلسرد می کند. همچنین پایان نامه های دانشجویی باید یکی از مشکلات یا نیازهای روز جامعه را برطرف کند که با توجه به نیاز مبرم ایران به توسعه علمی، تحقیقات دانشجویی می تواند موتور محرکه این نیاز باشد. مسئولان باید با درس گرفتن از تأثیرگذاری تفکر و نیروی فکری خلاق و جوان در کشورهای پیشرفته، نگاه خود را نسبت به تحقیقات دانشجویان عوض کنند و با اتکا به این نیرو در دستیابی به اهداف چشم انداز ایران اسلامی قدم های محکم تری را بردارند.
? با خرید پایان نامه تیشه به ریشه دانشگاه نزنیم
راهکارهای مقابله با این بی ا نگیزگی چیست پورمرجان ، کارشناس انجمن علمی ـ دانشجویی ، چنین توضیح می دهد:«کاربردی نبودن پایان نامه های دانشجویی از مهمترین عوامل بی انگیزگی دانشجویان نسبت به تحقیقات دانشگاهی است. متأسفانه در دانشگاه های کشور نگاه دانشجو نسبت به تحقیقات بیشتر برای رفع تکلیف است. نظام آموزشی کشور به سمت برطرف کردن نیازهای علمی کشور پیش نمی رود. علت اصلی این موضوع آن است که نظام آموزشی به مسئله تحقیقات اهمیت نمی دهد. دانشگاه ها باید نقش پژوهش را در تکالیف دانشجویان پررنگ تر کنند.»
وی تأکید می کند: «قطعاً ارائه پایان نامه و تحقیقات آماده نه تنها به نفع دانشجو نیست بلکه دانشجویان با این کار تیشه به ریشه دانشگاه می زنند.»
پورمرجان به پدیده مدرک گرایی در جامعه اشاره می کند و می گوید: «هدف اصلی برای رفتن به دانشگاه علم آموزی و تولید علم است که متأسفانه هم اکنون هدف کسب مدرک برای دانشجویان شده است، مدرک گرایی و نبود توجه به دانسته های افراد موجب شده است که فقط افرادی ترغیب به نوشتن پایان نامه های دانشجویی کاربردی شوند که از روی علاقه شخصی به این موضوع روی آورده اند.»
وی می گوید: « برخی دانشگاه ها اهمیت کمتری به موضوع تحقیق و پژوهش می دهند در نتیجه آن دانشجویان پس از فارغ التحصیلی از سواد کمتری برخوردار می شوند، شاید برگزاری «مسابقات پایان نامه های برتر» در رشته های مختلف بتواند اهمیت نوشتن پایان نامه را از سوی دانشجویان دو چندان کند.»
? نبود استادان راهنمای برجسته در برخی دانشگاه ها
به اعتقاد برخی از کارشناسان نبود تعامل مناسب بین صنعت و دانشگاه و نداشتن استاد راهنمای برجسته برای تحقیقات دانشگاهی موجب هرج و مرج در نوشتن پایان نامه ها از سوی دانشجویان شده است. حسن زاده کارشناس انجمن های علمی دانشجویان در این باره می گوید: « درحال حاضر در بخش صنعت تقاضا برای پروژه های تحقیقاتی و ضروری جامعه بسیار پائین است. تعامل مناسبی بین دانشگاه و صنعت وجود ندارد و دانشگاهیان دیگر توجهی به تحقیقات کاربردی جامعه ندارند. از سوی دیگر به علت آن که حق معنوی و مادی تحقیقات دانشگاهی پرداخت نمی شود دانشجو علاقه ای به انجام پایان نامه دانشگاهی ندارد و این امر موجب می شود دانشجو برای انجام پایان نامه بیشتر به کارهای ترجمه ای بپردازد.»
وی درباره استادان مشاور درطول انجام پایان نامه دانشجویی می گوید: «استادان راهنما چندان اهمیتی به پایان نامه های دانشجویی نمی دهند و زمان کافی برای توضیح درباره مسائل علمی برای دانشجویان نمی گذارند. استادان به علت چند شغله بودن زمان کافی برای حضور در دانشگاه ها ندارند. وزارت علوم باید درباره حضور استادان راهنما در دانشگاه ها برنامه ریزی جدی تری داشته باشد چرا که این موضوع ضررهای جبران ناپذیری به بدنه دانشجویی کشور می زند.»